مرکز مشاوره مهر مرکز مشاوره در شهر بابل
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
مهارت های ده گانه زندگی
برای رویارویی با مسائل و مشکلات زندگی باید مهارت‌های زیادی بیاموزیم. اما آموختن ده مهارت اصلی از سایر موارد ضروری‌تر است.
چرا گاهی اوقات در برابر برخی مسائل به بن‌بست می‌خوریم و نمی‌دانیم چه رفتاری از خود بروز دهیم؟ یا اینکه چرا بعضی افراد در مواجهه با مراحل و لحظات مهم زندگی دچار مشکل می‌شوند؟ پاسخ این سوال در ضعف مهارتی فرد نهفته است. به طور کلی ده مهارت مهم اساسی در زندگی وجود دارد که هرکس با آموختن آنها می‌تواند از میزان شکست و آسیب‌پذیری خود کم کند و به رضایتی عمیق دست یابد.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی مهارت‌های زندگی به معنای به وجود آوردن روابط سالم بین افراد، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، تصمیم گیری درست و حل اختلافات بدون آسیب رساندن به دیگران است و هر فرد باید این مهارت‌ها را در طول زندگی بیاموزد و از آنها در رفتار خود استفاده کند.
مهمترین ویژگی که انسان را از سایر موجودات متمایز می‌کند، قدرت تفکر و یادگیری است. ما به کمک یادگیری رشد می‌کنیم و می‌توانیم ویژگی‌های نهفته و پرورش‌نیافته وجودمان را توسعه و تعالی ببخشیم. مهارت‌های زندگی نیز مانند سایر مهارت‌ها آموختنی‌اند و باید برای یادگیری آنها زمان بگذاریم.
این ده مهارت که در کتاب مهارت‌های دهگانه زندگی از آنها به عنوان شاه‌کلید موفقیت یاد شده‌اند، توانمندی زیادی به شما می‌بخشند. یکی از معتبرترین دسته‌بندی‌هایی که وجود دارد، فهرست مهارت‌هایی نظیر قدرت تصمیم‌گیری در حل مسئله، تفکر خلاق و نقادانه، مهارت ارتباطی یا مدیریت رابطه، خودآگاهی ضمن احساس همدلی، مدیریت احساسات هیجانی و مدیریت استرس است.
شما با آموختن این ده مورد زیر در برابر هر مشکل و مساله‌ای پاسخی انطباقی در دست خواهید داشت و بحران‌های بزرگ و مسائل کوچک را با آرامش و عقلانیت بیشتری حل می‌کنید.
1 توانایی تصمیم گیری
2. توانایی حل مسئله
3. توانایی تفکر خلاق
4. توانایی تفکر نقادانه
5. توانایی رابطه مؤثر
6. توانایی برقراری روابط بین فردی سازگارانه
7. توانایی آگاهی از خود
8. توانایی همدلی با دیگران
9. توانایی مقابله با هیجان ها
10 توانایی مقابله با استرس ها
- خودآگاهی: خودآگاهی ، توانایی شناخت و آگاهی از خصوصیات ، نقاط ضعف و قدرت ، خواسته ها ، ترس و انزجار است. رشد خودآگاهی به فرد کمک می کند تا دریابد تحت استرس قرار دارد یا نه و این معمولا پیش شرط ضروری روابط اجتماعی و روابط بین فردی مؤثر و همدلانه است.
- همدلی: همدلی یعنی اینکه فرد بتواند زندگی دیگران را حتی زمانی که در آن شرایط قرار ندارد درک کند. همدلی به فرد کمک می کند تا بتوانند انسانهای دیگر را حتی وقتی با آنها متفاوت است بپذیرد و به آنها احترام گذارد. همدلی روابط اجتماعی را بهبود می بخشد و به ایجاد رفتارهای حمایت کننده و پذیرنده ، نسبت به انسان های دیگر منجر می شود.
- ارتباط موثر: این توانایی به فرد کمک می کند تا بتواند کلامی و غیر کلامی و مناسب با فرهنگ ، جامعه و موقعیت، خود را بیان کند بدین معنی که فرد بتواندنظرها ، عقاید ، خواسته ها ، نیازها و هیجان های خود را ابراز و به هنگام نیاز بتواند از دیگران درخواست کمک و راهنمایی نماید. مهارت تقاضای کمک و راهنمایی از دیگران ، در مواقع ضروری، از عوامل مهم یک رابطه سالم است.
- روابط بین فردی: این توانایی به ایجاد روابط بین فردی مثبت و مؤثر فرد با انسانهای دیگر کمک می کند. یکی از این موارد ، توانایی ایجاد روابط دوستانه است.که در سلامت روانی و اجتماعی ، روابط گرم خانوادگی ، به عنوان یک منبع مهم روابط اجتماعی ناسالم نقش بسیار مهمی دارد.
- تصمیم گیری: این توانایی به فرد کمک می کند تا به نحو مؤثرتری در مورد مسائل تصمیم گیری نماید. اگر کودکان و نوجوانان بتوانند فعالانه در مورد اعمالشان تصمیم گیری کنند ، جوانب مختلف انتخاب را بررسی و پیامد هر انتخاب را ارزیابی کنند ، مسلما در سطوح بالاتر بهداشت روانی قرار خواهند گرفت.
- حل مسئله: این توانایی فرد را قادر می سازد تا به طور مؤثرتری مسائل زندگی را حل نماید . مسائل مهم زندگی چنانچه حل نشده باقی بمانند ، استرس روانی ایجاد می کنند که به فشار جسمی منجر می شود.
- تفکر خلاق: این نوع تفکر هم به مسأله و هم به تصمیم گیری های مناسب کمک می کند . با استفاده از این نوع تفکر ، راه حلهای مختلف مسأله و پیامدهای هر یک از آنها بررسی می شوند . این مهارت ، فرد را قادر می سازد تا مسائل را از ورای تجارب مستقیم خود را دریابد و حتی زمانی که مشکلی وجود ندارد و تصمیم گیری خاصی مطرح نیست ، با سازگاری و انعطاف بیشتر به زندگی روزمره بپردازد.
- تفکر انتقادی: تفکر انتقادی ، توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب است . آموزش این مهارت ها ، نوجوانان را قادر می سازد تا در برخورد با ارزش ها ، فشار گروه و رسانه های گروهی مقاومت کنند و از آسیب های ناشی از آن در امان بمانند.
- توانایی حل مسئله: این توانایی فرد را قادر می سازد تا هیجان ها را در خود و دیگران تشخیص دهد ، نحوه تأثیر هیجان ها بر رفتار را بداند و بتواند واکنش مناسبی به هیجان های مختلف نشان دهد . اگر با حالات هیجانی ، مثل غم و خشم یا اضطراب درست برخورد نشود این هیجان تأثیر منفی بر سلامت جسمی و روانی خواهد گذاشت و برای سلامت پیامدهای منفی به دنبال خواهند داشت.
- توانایی مقابله با استرس: این توانایی شامل شناخت استرس های مختلف زندگی و تأثیر آنها بر فرد است . شناسایی منابع استرس و نحوه تأثیر آن بر انسان ، فرد را قادر می سازد تا با اعمال و موضع گیری های خود فشار و استرس را کاهش دهد.
گردآورنده: معصومه مدانلو (کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی)
